تعدادی از طلافروشان در بازار تهران، از روز یکشنبه «نهم اردیبهشت ماه»، در اعتراض به مصوبه مالیاتی مجلس شورای اسلامی و فعالیت دوباره «سامانه جامع تجارت»، دست به اعتصاب زدند و مغازه‌های‌شان را تعطیل کردند. در روزهای بعد، طلافروشان در بازارهای چند شهر دیگر از جمله تبریز، همدان، اصفهان، مشهد، اردبیل و...، نیز به این اعتصاب پیوستند.

سامانه جامع تجارت، روز سه‌شنبه و چهارشنبه، بازار طلای تهران را هم تعطیل کرد. روز دوشنبه طلافروشان بازارهای شیراز، اصفهان و تبریز هم در اعتراض به مالیات‌ستانی‌ها تعطیل کرده بودند و سه‌شنبه، بازار طلافروشان تهران به آنان پیوستند.

فعالیت دوباره «سامانه جامع تجارت» و طرح «مالیات بر عایدی سرمایه»، مهمترین دلیل اعتصاب صنف طلافروشان است که حالا به نظر می‌رسد به اعتصابی سراسری تبدیل شده است؛ اگرچه برخی از طلا فروشان در سطح شهر همچنان معامله می‌کنند اما طلا در کف قیمتی خود است و فروشندگان طلا در بازارهای سنتی، همه از معامله اجتناب دارند. گفت‌وگو با تعدادی از کسبه نشان می‌دهد اعتصاب بیشتر برای معاملات خرد بوده و فعالیت درون‌گروهی بین طلا‌فروشان ادامه دارد.

فعالان حوزه، سال گذشته نیز در اعتراض به اجرا شدن طرح تجارت، کرکره‌های مغازه‌های خود را پایین کشیده بودند و اجرای این طرح به تعویق افتاد اما با گذشت سه ماه مجبور به اجرای آن شده‌اند. به همین دلیل و در اعتراض به طرح سامانه تجارت، دوباره بازار را تعطیل کردند.

مالیات و کاهش قیمت طلا، علت اعتصاب طلافروشان در اردبیل

پس از ثبات نسبی شرایط منطقه‌ای ترمز بازار دلار و طلا کشیده شد و قیمت‌ها به اواخر اسفند و اوایل فروردین ماه نزدیکتر شدند، به نظر می‌رسد طلا فروشان تمایلی به فروش در این قیمت‌ها ندارند؛ این رفتار نوعی مقاومت در برابر کاهش قیمت‌ها محسوب می‌شود.

طلافروشان از دیرباز جزو قشر مرفه جامعه بوده و از ثروتمندان هر شهری و دیاری محسوب می‌شوند. اما خبر مربوط به پرداخت مالیات و مخالفت و اعتراض زرگران در خصوص ارزان شدن قیمت طلا و تلاش دولت برای شفاف‌سازی و مبارزه با قاچاق قابل درک نیست.

محمد حسن‌زاده، استاد اقتصاد دانشگاه‌های اردبیل اظهار داشت: بدیهی است که حفظ وضعیت موجود برای آنها عالی است. برای ادامه این وضعیت لازم باشد، اعتصاب می‌کنند، طلا نمی‌خرند و طلا نمی‌فرشند. البته چرا اگر قیمت طلا پایین آمده باشد، طلا می‌خرند اما تمایلی به فروش ندارند. مثل همین روزها که طلا کمی (بله فقط کمی) ارزان شده و تمایلی به فروش ندارند اما علی‌رغم اعتصابشان خرید دارند. اگر اعتصابشان در اوج قمیت طلا بود شاید می‌شد جور دیگری تفسیر کرد، اما حالا که کمی طلا ارزان شده، اعتصاب معنای متفاوتی می‌دهد.

او افزود: برخی از واحدهای صنفی علت اعتصاب را «ابهامات سامانه جامع تجارت» اعلام می‌کنند. ابهام اصلی این است که آنها تمایلی به اعلام موجودی سرمایه خود ندارند، چون ممکن است قانون مالیات بر عایدی سرمایه دامن آنها را هم بگیرد و دیگر نتوانند مالیاتی در حد کارمندان با حقوق پایین پرداخت کنند و یا معاف از مالیات شوند. ثبت اطلاعات در سامانه جامع تجارت قدم آغازین اجرای قانون مالیات بر عایدی سرمایه است که طبیعتا دارندگان سرمایه تمایلی به ثبت اطلاعات در این سامانه ندارند.

صدور صورتحساب الکترونیکی، یکی از دلایل اعتصاب طلافروشان و تعطیلی بازار است

یکی از فعالان بازار می‌گوید: «با شرایط جدید خیلی از افراد نخواهند توانست حتی 2 گرم طلا خریداری کنند.» نمی‌دانم باور کنم که آنها نگران خرید 2 گرم طلا توسط مردم هستند یا نگران پراداخت مالیات.

عضو هیئت علمی دانشگاه محقق اردبیلی گفت: صدور صورتحساب الکترونیکی نیز یکی دیگر از دلایل آنها برای تعطیلی بازار است. ارائه صورتحساب الکترونیکی موجب شفافیت در فروش کالا شده و درآمد و هزینه آنها را به طور دقیق نشان خواهد داد. بدیهی به نظر می‌رسد که هرگونه شفافیت در دخل و خرج این صنف، آنها از گروه پرداخت‌کنندگان ماهانه 800 هزار تومان مالیات خارج خواهد کرد. پس تا جایی که ممکن است باید از اجرای آن سرباز زد. لازم باشد فعلا اجرای آن را به دلیل عدم آشنایی با سامانه به تأخیر انداخت تا ببینیم بعدها چه می‌شود (کاری که قبلا انجام شده و فرصت سه ماهه به پایان رسیده است.)

محمد حسن‌زاده بیان کرد: در فروردین ماه امسال، به دلایل سیاسی و همچنین تحولات منطقه‌ای قیمت دلار و قیمت طلا روند صعودی به خود گرفت و در اواخر این ماه به اوج خود رسید. پس از ثبات نسبی شرایط منطقه‌ای ترمز بازار دلار و طلا کشیده شد و قیمت‌ها به اواخر اسفند و اوایل فروردین ماه نزدیکتر شدند. به نظر می‌رسد طلا فروشان تمایلی به فروش در این قیمت‌ها ندارند و در واقع قیمت‌ مرجع را همان قیمت‌های اوج فروردین ماه در نظر می‌گیرند. این رفتار نوعی مقاومت در برابر کاهش قیمت‌ها محسوب می‌شود.

اعتصاب طلافروشان در شیراز

بازار طلای شیراز، شاهد اعتراض بخشی از فعالان این صنف در روز گذشته بود؛ برخی از طلافروشان در واکنش به ثبت دارایی ها و اموال خود اقدام به تعطیل کردن مغازه‌های‌شان کردند.

طلافروشان بازار شیراز دست به اعتراض زدند و نسبت به ثبت اموال خود در سامانه جامع تجارت که مقدمه اجرای مالیات بر عایدی سرمایه است واکنش نشان دادند.

رئیس اتحادیه فروشندگان طلا و جواهر شیراز با اشاره به اینکه مشکلات سامانه جامع تجارت از عامل تعطیلی بازار طلافروشان در شیراز است، می‌افزاید: اگرچه مقرر شد که سامانه جامع تجارت با سامانه مودیان یکی شود و مسئولان سه ماه پیش وعده این کار هم به ما دادند اما عملا هیچ اتفاقی نیفتاد.

محمد زرین‌مهر، رئیس اتحادیه فروشندگان طلا و جواهر شیراز در ادامه با بیان اینکه تمام تلاش‌مان را جهت آموزش و جا انداختن سامانه مودیان به مغازه داران و طلا‌فروشان به کار گرفتیم و توانستیم حدود ۵۰ درصد مشکلات سامانه مودیان را حل کنیم، ادامه می دهد: از هفت الی هشت سال گذشته مقرر شد تا سامانه مودیان برای اعضا راه اندازی شود؛ هفته گذشته از تهران نامه‌هایی مبنی بر اجرای سامانه جامع تجارت به ما اعلام کردند که در پی آن مغازه‌های طلا فروشی در اکثر شهر های ایران تعطیل شد و به رغم تلاش‌های صورت‌گرفته مغازه‌داران بعد از چهار الی پنج روز اقدام به تعطیل کردن مغازه ها کردند.

رئیس اتحادیه فروشندگان طلا و جواهر شیراز با اشاره به اینکه سامانه جامع تجارت و سامانه مودیان هر دو اعلام می‌کنند که سامانه اصلی هستند، خاطرنشان می‌کند: مدتی پیش رئیس کل دارائی استان عنوان کرد که طلا فروشان در مرحله نخست سامانه مودیان را اجرا کنند و بعد از انتخاب یک گزینه اطلاعات در سامانه جامع تجارت هم ثبت خواهد شد اما عکس این اتفاق در حال رخ دادن است و مسئولان دارایی عنوان می کنند که سامانه جامع تجارت اصلی است و در صورت ثبت نام در این سامانه دیگر نیاز به سامانه مودیان نیست.

زرین‌مهر در ادامه با بیان اینکه مغازه داران طلا فروشی در شیراز دچار یک سر در گمی شده‌اند، ادامه می‌دهد: اگرچه در روزهای گذشته با برگزاری کلاس های آموزشی به مغازه داران طلا فروشی در شیراز آموزش های لازم جهت ثبت در سامانه مودیان انجام گرفت و هماهنگی‌های لازم با بانک ها جهت ثبت این سامانه انجام شد اما مجددا شنیده می شود که عکس این اتفاق در حال رخ دادن است و مغازه داران طلا فروشی باید موجودی اولیه خود را هم اعلام کنند و هم در سامانه جامع تجارت باید خریدار نهایی مشخص شود و کد ملی آن‌ها به صورت آنلاین ثبت شود.رئیس اتحادیه فروشندگان طلا و جواهر شیراز تصریح می کند:با این اتفاقات بسیاری از مغازه داران طلا فروشی عطایشان را به لقایشان می بخشند و از این حرفه دست می‌کشند.

اعتصاب طلافروشان مشهدی جنجالی شد

در پی اعتصاب طلافروشان در مشهد، پس از آنکه روزهای گذشته درباره بازگشایی آنها مذاکراتی صورت گرفت، مغازه‌هایی که به اعتصاب خود پایان ندادند، توسط تعزیرات حکومتی خراسان رضوی پلمب شدند.

بر اساس مذاکرات صورت گرفته از سوی اتحادیه طلافروشان با مسئولان، پایان اعتصاب منجر به همکاری بیشتر و رفع مشکلات این صنف خواهد شد.

در همین رابطه یوسف تقی‌زادگان، رئیس اتحادیه صنف فروشندگان طلا و جواهر مشهد اظهار کرد: به فروشندگان واحدهای طلا و جواهر این اطمینان را می‌دهم که در صورت بازگشایی مغازه خود، مشکلشان را پیگیری کرده و معضل را برطرف کنیم.

رئیس اتحادیه صنف فروشندگان طلا و جواهر مشهد بیان کرد: اعتراض طلا فروشان به دستورالعمل جدید برای ثبت موجودی طلایمان در سامانه ملی تجارت است که این کار را با بستن مغازه‌ها نشان می‌دهند. در جلسه‌ای که روز گذشته با فرماندار مشهد و تعزیرات حکومتی داشتیم قرار شد که مغازه‌هایشان را باز کنند و این کار را انجام دادند.

تقی‌زادگان افزود: عصر دیروز مجدداً تعدادی از مغازه‌ها باز نکردند که به همین دلیل تعزیرات مغازه‌ها را پلمب کرد.

رئیس اتحادیه صنف فروشندگان طلا و جواهر مشهد تاکید کرد: پیگیر درخواست‌ها و اعتراضاتمان از طریق مجلس شورای اسلامی در تهران همانند بقیه کشور هستیم تا به نتیجه برسد.

دلیل اعتراض و اعتصاب طلافروشان چیست؟

رییس اتحادیه سازندگان و فروشندگان طلا و جواهر تهران گفت: زمستان پارسال مقرر شد ثبت اطلاعات و سرمایه در سامانه جامع تجارت تا ۳ ماه به تعویق بیفتد تا اگر نیاز به اصلاح بود این اصلاحات صورت گیرد اما هیچ اصلاحی صورت نگرفته است.

نادر بذرافشان، رئیس اتحادیه سازندگان و فروشندگان طلا و جواهر تهران، در مورد علت اعتراض طلافروشان اظهار کرد: سامانه جامع تجارت از قبل فعال بود اما در مورد عملکرد آن ابهاماتی برای صنف طلا وجود داشت که زمستان پارسال مقرر شد ثبت اطلاعات و سرمایه در سامانه جامع تجارت تا ۳ ماه به تعویق بیفتد تا اگر نیاز به اصلاح بود این اصلاحات صورت گیرد. در این زمینه جلسات متعددی با مسوولین ذی ربط برای حل مشکلات داشتیم اما دولت هیچ گونه اقدامی برای رفع مشکلات صنعت ما نکرد. بر همین اساس هم فعالان صنف طلا اعتراضاتی نسبت به این موضوع داشتند.

او افزود: فعالان صنف و صنعت طلا نسبت به ثبت سرمایه، امنیت سامانه و صدور فاکتورها اعتراض دارند زیرا در آخرین جلسه ای که در وزارت کشور داشتیم قرار بود سامانه جامع تجارت و سامانه امور مودیان به صورت یکپارچه در یک سامانه فعالیت کنند و ثبت فاکتور انجام دهند اما در این سه ماه هیچ اتفاقی نیفتاد و مسوولین هم اعلام کردند که به طور کلی امکان تجمیع وجود ندارد.

بذرافشان تصریح کرد: این در حالیست که با وضع فعلی برای فعالان صنف و صنعت طلا سردرگمی به وجود آمده است؛ به عنوان نمونه ثبت فاکتورهای الکترونیکی در سامانه امور مودیان به صورت ریال و در سامانه جامع تجارت به صورت وزن است. همچنین در سامانه امور مودیان ثبتکارت ملی الزامی نیست اما در سامانه جامع تجارت ثبت کد ملی الزامی است. از سویی دیگر فعالان صنف طلا نگران هستند که در آینده بحث مالیات بر عایدی سرمایه مشمول آنها هم بشود.

رئیس اتحادیه سازندگان و فروشندگان طلا و جواهر تهران تاکید کرد: فعالان این بخش نسبت به شفاف سازی مشکلی ندارند و همکاری های لازم را هم انجام می دهند اما تعدد این سامانه ها و ناهماهنگی نهادها در مورد رفع این مشکل موجب اعتراض فعالان صنف و صنعت طلا و جواهر شده است.

او یادآور شد: جلساتی با حضور نمایندگان استانداری، بسیج اصناف، اتاق اصناف و وزارت صمت داشتیم اما اعلام کردند که قانون باید اجرا شود؛ اما لازم است مسوولین نسبت به اصلاح این رویه اقدام کنند زیرا امسال سال جهش تولید با مشارکت مردم است اما صنعت طلا که پارسال هم مشکلات زیادی داشت از ابتدای امسال دچار بحران شدیدی شده و ممکن است شرایط مالی تولیدکنندگان طلا بحرانی شود.

بذرافشان گفت: ۵۰۰ هزار نفر در صنعت طلا مشغول به کار هستند و ۷۰ هزار نفر فعال صنفی داریم. ما ۳ ماه پیش به فعالان امید دادیم که این ماجرا را پی گیری می کنیم و پی گیری ها را انجام دادیم ولی خروجی نداشت. بازار راکد است و خریداری نیست و با اجرای این دست از قوانین، اعتراض پیش می‌آید. فعالان صنف و صنعت طلا از دیروز واحدهای خود را تعطیل و نیمه تعطیل کردند.

توضیحات سخنگوی سازمان امور مالیاتی درباره اعتصاب طلافروشان و اعتراض به مالیات

سخنگوی سازمان امور مالیاتی می‌گوید: مالیات طلافروشان در یک سال گذشته آنچه که ابراز کردند، به طور میانگین 9 میلیون و 600 هزار تومان بوده است. یعنی ماهانه فقط 800 هزار تومان! اشتباه تایپی نیست، واقعا به طور متوسط هر واحد صنفی ماهانه فقط 800 هزار تومان مالیات پرداخت کرده است. با حقوق کارمندی و مالیات کارمندی مقایسه کنید. نگاهی به فیش حقوقی خود بیاندازد و ببینید چقدر از یک طلا فروش ثروتمندتر هستید! البته فقط در پرداخت مالیات.

عدالت مالیاتی یکی از اصول اساسی چارچوب مالیات‌ستانی در تمامی کشورهای جهان محسوب می‌شود و لازم است دولت و سازمان امور مالیاتی کشور اجرای این اصل در دستور کار خود قرار دهد.