فائزه صدر: به عنوان یک زن، هر آنچه به حجاب مربوط می شود برایم شخصی است و در هر مصاحبه، گزارش یا یادداشتی که در این رابطه دارم، از فاصله ای دور به موضوع نگاه نمی کنم، بلکه من هم بخشی از این جریان هستم و مساله خود را جست و جو می کنم. این روز ها وقتی از میادین اصلی شهر می گذرم حضور حجاببانان، ماموران و گشت های ویژه موتوری به چشم می خورد. با اینکه محجبه ام، اما این فضای تنش آلود را نمی پسندم. از این رو در این مطلب طی گفت و گویی با حسین انصاری راد، فقیه و نماینده پیشین مجلس به بررسی جایگاه شرعی حجاب پرداختیم که در ادامه می خوانید:

شما به عنوان عالمی دینی، ورود نیروی انتظامی به حکم شرعی حجاب را چگونه ارزیابی می کنید؟
من ظرف چند ماه گذشته چند بار در این خصوص اعلام موضع کرده ام. یک بار قبل از انتخابات مجلس طی یک بیانیه اعلام کردم اجبار به حجاب نه تنها واجب نیست بلکه حرام است.

البته من هم مثل شما اصل حجاب را قبول دارم، ولی اجبار به حجاب را حرام مسلم می دانم. استدلال من این است که هر حکمی از احکام شرع برای اجرا 3 شرط عام دارد.
یک شرط امکان است یعنی آن حکم باید کاری شدنی باشد. شرط دوم این است که آن حکم شرع نباید مفسده داشته باشد.

شرط سوم این است که آن حکم شرع در تعارض با حکم اهم نداشته باشد. این مفهوم در فقه کلاسیک به خوبی بیان شده است.
در مورد حجاب، حکم اهم حفظ حرمت اسلام و حفظ حرمت پیامبر اسلام است. اگر اجبار به حجاب موجب گردد فرد زیر فشار نسبت به اسلام، پیامبر ص و حتی تعالیم اسلام معترض گردد، اهانتی بکند و یا به تعبیر امام خمینی موجب وهن اسلام گردد، در این صورت اجبار حرام است. در شرط دوم گفتیم که آن حکم شرع نباید مفسده داشته باشد آیا مفسده ای بالاتر از این که حرمت اسلام کاسته شود و جایگاه پیغمبر اسلام تضعیف شود، وجود دارد. وقتی می خواهیم با بگیر و ببند جامعه را به رعایت حجاب مجبور کنیم، خدای ناکرده به ساحت اسلام و رسول خدا اهانت می شود که مفسده ای بالاتر از این وجود ندارد. می خواهیم حجاب جامعه را درست کنیم، ولی جایگاه دین را خراب می کنیم!

اجبار در حجاب مصداق تعارض با حکم اهم و در مسیر وهن اسلام است، بنابر این به عقیده من جبر در حجاب حرام است.

به عقیده شما اجرای طرح نور چه نتایج و چه بازتابی در جامعه خواهد داشت؟
اجرای یک حکم شرعی نباید جامعه را دچار تنش، عدم اعتماد و نگرانی کند. کاری که طرح های نظیر گشت ارشاد با اعتماد اجتماعی می کند خود مساله دیگری است.

این کار ها در تضعیف دین و دین داری سهم دارند. یک حکم شرعی نباید موجب از هم گسستن اعتماد اجتماعی شود. دین نباید مردم را متفرق کند. دین به ذات خود ظرفیت نفرت اندوزی ندارد، اجبار و اصرار بر طرح هایی مثل طرح نور ایجاد گسست و انزجار می کند.

اگر اصرار بر اجرای احکام شرعی برای داشتن جامعه ای اسلامی باشد در این جا می بینیم این شیوه عملکرد آقایان ان نتیجه را نداده و حتی منجر به کاهش اعتبار اجتماعی حاکمیت شده است. امروز هم در حال از بین بردن امنیت در جامعه است.

یک عده می خواهند بگیرند و ببرند طبیعتا یک عده ای هم تصمیم می گیرند مانع شوند و اجازه ندهند. این تقابل امنیت را از بین خواهد برد. برخی از صحنه های نزاع بر سر موضوع حجاب شبیه درگیری داخلی است چرا باید خودمان بستر ساز درگیری بین دو گروه از هموطنان باشیم.

مگر دشمن چه چیزی می خواهد؟ دشمن همین از بین رفتن امنیت و درگیر شدن بین گروه های مختلف شهروندان را می خواهد! از این نظر اجبار به حجاب اشتباه حاکمیت است.

برخورد فیزیکی با شهروندی که تنها خطایش بد حجابی یا بی حجابی است، فساد است. ذات برخورد فیزیکی حرام است. در جهانی که پدر و مادر حق ندارد به فرزند خودش یک تو بگوید؛ روز روشن، وسط خیابان، دست زن و دختر مردم را بکشیم و پرتش کنیم داخل ماشین چون حجابش ناقص است! مردم دنیا درباره ما چه فکری خواهد کرد؟

از هر سو به این مساله نگاه می کنم اموری را می بینیم که از نظر شرعی از محرمات است.

نظر روحانیت در خصوص طرح نور چیست؟ آیا اثر بخشی این چنین طرح هایی را تایید می کنند یا خیر؟
روحانیت خود از جمله اقشاری هستند که تبعات اجرای چنین طرح هایی متوجه آن ها است. معممین وقتی به مطلب دکتر مراجعه می کنند بدون عمامه و با لباس شخصی می روند. کجا دشمن می توانست چنین کاری با دین و روحانیت بکند؟!

عوارض اجتماعی این تصمیم بالا است. متاسفانه چیزی که خودش را نشان داده این است که مردم از دیانت و از حکومت دینی و نیروهای انتظامی فاصله می گیرند. این موضوع عوارضی خواهد داشت.
طرح نور هم مانند گشت ارشاد شکست خواهد خورد. من در شکست این طرح تردیدی ندارم.
کسانی که پشت این طرح ها هستند از دین، مسائل جامعه و کشور داری فهم درستی ندارند.
هدف دشمن در ابتدای انقلاب اسلامی چه بود؟! امروز مردم به خاطر برخی تصمیمات از دین، روحانی، عمامه و لباس روحانیت هم فاصله گرفته اند. دشمن با جنگ و تحریم نتوانست چنان کاری بکند اما خودمان با طرح هایی مثل گشت ارشاد مردم را از دین زده کردیم.